D’Hondt Sistemi ile Seçim Sonuçlarını Excel’de Hesaplama

D’Hondt Sistemi ile Seçim Sonuçlarını Excel’de Hesaplama isimli içerikte, ilgili hesaplamaların nasıl yapıldığına dair detayların ele alınmaktadır. D’Hondt sistemi, orantılı temsil sistemlerinde kullanılan ve seçim bölgelerindeki sandalye dağılımını belirleyen bir yöntemdir. Bu sistem, partilerin aldığı oy oranına göre milletvekili veya belediye meclis üyesi gibi pozisyonların dağıtılmasını sağlar. Bu yazıda, D’Hondt sisteminin ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve Excel kullanarak nasıl hesaplanacağını adım adım açıklayacağız.

D’Hondt Sistemi Nedir?

D’Hondt sistemi, Belçikalı matematikçi ve hukukçu Victor D’Hondt tarafından 1878 yılında geliştirilmiştir. Bu yöntem, partilerin aldıkları oy sayılarına göre kazandıkları sandalye sayısını belirlemek için kullanılır. Sistem, her partinin oy sayısını belirli bir diziye bölerek, en yüksek bölünen sayıları bulur. Ayrıca, bu sayılar sıralanarak sandalye dağıtımı yapılır.

Excel ile D’Hondt Sistemi Hesaplama

Excel, D’Hondt sistemi ile seçim sonuçlarını hesaplamak için güçlü bir araçtır. Aşağıda, Excel kullanarak D’Hondt sisteminin nasıl hesaplanacağını adım adım açıklıyoruz.

Adım 1: Veri Tablosu Oluşturma

Öncelikle, partilerin aldıkları oy sayılarını ve seçim bölgesindeki toplam sandalye sayısını içeren bir veri tablosu oluşturun. Örneğin, aşağıdaki gibi bir tablo oluşturabilirsiniz:

Adım 2: Bölme İşlemleri İçin Yardımcı Tablo Oluşturma

Her partinin oy sayısını, 1’den toplam sandalye sayısına kadar olan sayılara bölerek bir yardımcı tablo oluşturun. Örneğin, 5 sandalyeli bir bölge için aşağıdaki gibi bir tablo oluşturabilirsiniz:

Adım 3: En Yüksek Bölünen Sayıları Bulma

Oluşturduğunuz bu tablodaki en yüksek bölünen sayıları bulun. Bu sayılar, sandalyelerin dağıtılmasında kullanılır. Sonrasında, toplam sandalye sayısına göre en yüksek n sayıyı bulup partilere göre sıralayın. Örneğin:

Adım 4: Sandalye Dağılımını Hesaplama

En yüksek bölünen sayılara göre partilere sandalye dağılımı yapın. Örneğin, yukarıdaki tabloda toplam 5 sandalye bulunmakta ve sandalye dağılımı şu şekilde olacaktır:

Excel Makrosu ile D’Hondt Sistemi Hesaplama

Daha gelişmiş bir çözüm için, Excel VBA (Visual Basic for Applications) kullanılabilir. Böylece, D’Hondt sistemi hesaplamalarını otomatikleştirebilirsiniz. Aşağıda, D’Hondt sistemi ile sandalye dağılımı yapmak için basit bir makro örneği bulunmaktadır:

Sub DHondtSistemiHesapla()
    Dim partiler As Range
    Dim oylar As Range
    Dim sandalyeSayisi As Integer
    Dim i As Integer, j As Integer, k As Integer
    Dim maxDeger As Double
    Dim maxParti As Integer
    
    ' Partiler ve oylar
    Set partiler = Range("A2:A5")
    Set oylar = Range("B2:B5")
    sandalyeSayisi = 5
    
    ' Geçici tablo
    Dim bolumTablosu() As Double
    ReDim bolumTablosu(1 To partiler.Rows.Count, 1 To sandalyeSayisi)
    
    ' Bölme işlemleri
    For i = 1 To partiler.Rows.Count
        For j = 1 To sandalyeSayisi
            bolumTablosu(i, j) = oylar.Cells(i, 1) / j
        Next j
    Next i
    
    ' Sandalye dağılımı
    Dim sandalyeDagilimi() As Integer
    ReDim sandalyeDagilimi(1 To partiler.Rows.Count)
    
    For k = 1 To sandalyeSayisi
        maxDeger = 0
        For i = 1 To partiler.Rows.Count
            For j = 1 To sandalyeSayisi
                If bolumTablosu(i, j) > maxDeger Then
                    maxDeger = bolumTablosu(i, j)
                    maxParti = i
                End If
            Next j
        Next i
        sandalyeDagilimi(maxParti) = sandalyeDagilimi(maxParti) + 1
        For j = 1 To sandalyeSayisi
            bolumTablosu(maxParti, j) = oylar.Cells(maxParti, 1) / (sandalyeDagilimi(maxParti) + j - 1)
        Next j
    Next k
    
    ' Sonuçları yazdır
    For i = 1 To partiler.Rows.Count
        partiler.Cells(i, 1).Offset(0, 2).Value = sandalyeDagilimi(i)
    Next i
    
    MsgBox "D’Hondt sistemi hesaplamaları tamamlandı!"
End Sub

Bu makro, parti oylarını ve sandalye sayısını kullanarak D’Hondt sistemi ile sandalye dağılımını hesaplamaktadır. Sonrasında da, sonuçları ilgili sütuna yazmaktadır.

D’Hondt Sistemi Hesaplamaları İle İlgili İpuçları

D’Hondt sistemi hesaplamaları yaparken aşağıdaki ipuçlarını dikkate alın:

• Veri Doğruluğu: Parti oyları ve toplam sandalye sayısı gibi verilerin doğru olduğundan emin olun. Çünkü, doğru girişi hesaplamalar için oldukça önemlidir.
• Güncel Bilgiler: Seçim sonuçlarını ve sandalye sayısını düzenli olarak güncelleyin. Çünkü, güncel veriler, doğru analiz için gereklidir.
• Özelleştirme: Hesaplama formüllerini ve makrolarını seçim sisteminize göre özelleştirin. Böylece, istenen sonuca ulaşmak oldukça kolay olacaktır.

Sonuç

D’Hondt sistemi, orantılı temsil sistemlerinde kullanılan etkili bir yöntemdir. Excel, bu sistemi kullanarak seçim sonuçlarını hesaplamak için güçlü bir platform sağlar. Bu yazıda, D’Hondt sisteminin ne olduğunu ele aldık. Ayrıca, neden önemli olduğunu ve Excel kullanarak nasıl hesaplanacağını adım adım açıkladık. Ayrıca, makro kullanarak hesaplamaları otomatikleştirmenin yollarını gösterdik. Artık kendi D’Hondt sistemi hesaplamalarınızı yaparak, seçim sonuçlarını doğru bir şekilde belirleyebilirsiniz.

D’Hondt Sistemi ile Seçim Sonuçlarını Excel’de Hesaplama Dosyasını İndir

Bu anlatılanlara yönelik olarak Excel ile hazırlanan bir şablonu, aşağıdaki linkten indirebilirsiniz.